Het fenomeen van nepporno gecreëerd met behulp van kunstmatige intelligentie (AI), is steeds vaker onderwerp van discussie. Bekende vrouwen als Olcay Gulsen, Caroline van der Plas en Sylvana IJsselmuiden zijn al slachtoffer geworden van deze verontrustende praktijk. Het treft echter niet enkel publieke figuren; dit fenomeen kan iedereen treffen.
Nepporno met behulp van AI
Nepporno met behulp van AI is onderdeel van zogeheten ‘deepfake’-videos. Met deze software worden nepvideo’s gemaakt waarbij de beelden nauwelijks te onderscheiden zijn van echte beelden. De deepfaketechnologie kan hierdoor worden misbruikt om nepnieuws te verspreiden.
Verontrustend is dat maar liefst 96% van alle deepfakes pornografisch is. Deze worden ingezet voor praktijken zoals ‘sextortion’ (het chanteren van individuen met naaktbeelden) of ‘wraakporno‘ (het delen van naaktbeelden om wraak te nemen).
Het gebruik van deepfake-technologie maakt het voor iedereen relatief eenvoudig om nepporno video’s te creëren op basis van gewone foto’s. De groeiende populariteit van deze vorm van deepfake vormt een zorgwekkende realiteit, vooral omdat ook minderjarigen doelwit kunnen worden.
Slachtoffers van nepporno
Er zijn verschillende zaken bekend van vrouwelijke BN’ers die slachtoffer zijn geworden van nepporno. Deze deepfakevideo’s worden op grote schaal verspreid via platforms met miljoenen bezoekers per maand. Op deze platforms zijn niet alleen artiesten, tv-presentatoren en sporters te vinden. Ook politici, burgemeesters en leden van het Koninklijk Huis worden niet gespaard.
Hoe herken je deepfakes?
Onnatuurlijke bewegingen: Let op afwijkende bewegingen in het gezicht, lichaam of achtergrond van de personen in de video. AI heeft bijvoorbeeld moeite met het weergeven van menselijke handen.
Lippensynchronisatie: Controleer of de lipbewegingen overeenkomen met de uitgesproken woorden. Als dit niet klopt, kan dit wijzen op manipulatie.
Oogcontact: Let op natuurlijk oogcontact met de camera of andere personen in de video. Deepfakevideo’s kunnen moeite hebben met oogbewegingen.
Achtergrond en omgeving: Let op fouten en afwijkingen in de achtergrond van de video, zoals abrupte veranderingen. Deepfakesoftware heeft soms moeite met de originele achtergrond van de video.
Bron en context: Controleer altijd de bron van de video. Blijf kritisch en wees altijd voorzichtig met video’s van onbekende bronnen.
Verificatiehulpmiddelen: Er zijn tools en diensten beschikbaar die specifiek zijn ontworpen om deepfakes te detecteren.
Als je zelf slachtoffer bent van deepfake
Meld dit dan bij het platform waarop de deepfake is gedeeld en rapporteer de verspreider. Als het om nepporno gaat, is dit een vorm van online seksueel misbruik en kan je aangifte doen bij de politie. Verzamel zoveel mogelijk bewijsmateriaal, zoals screenshots of opnames van je scherm.
Liever anoniem vragen om advies? Dan kan je contact opnemen met Helpwanted. Deze organisatie houdt zich bezig met (online) seksueel misbruik.
Voorlichting op scholen over deepfake en AI
Het is in deze digitale samenleving van essentieel belang om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen op het gebied van AI. In onze voorlichtingen en ouderavonden over bijvoorbeeld social media benadrukken we altijd het belang van online veiligheid en de impact van kunstmatige intelligentie. Ook komt deepfake ter sprake in de voorlichting over onzekerheid. Door de grote hoeveelheid bewerkte beelden online, voelen veel jongeren zich onzeker over hun eigen lichaam.
Samen met Digiwijzer Nederland streven we ernaar deze kwesties bespreekbaar te maken en het bewustzijn te vergroten. Benieuwd naar de mogelijkheden? Neem contact met ons op.
Lees ook: AI naaktfoto’s: deepfakes met jouw gezicht