Kunstmatige intelligentie (AI) is steeds vaker onderwerp van discussie. Ook nu speelt AI weer een rol in een zorgwekkende trend. Oplichters gebruiken AI om foto’s te manipuleren en daar vervolgens mee te chanteren.
Hoe gaan de AI oplichters te werk?
Eerder schreven we deze blog over deepfake bij bekende Nederlanders en nu is er dus weer een soort gelijke trend in het nieuws. Oplichters op dating apps en sociale media gebruiken deze methode nu ook om nietsvermoedende gebruikers te chanteren.
Oplichters hebben maar weinig van je nodig, een leuke vakantiefoto is eigenlijk al genoeg… Ze zoeken vaak naar potentiële slachtoffers op datingapps of sociale media. Het begint met normaal ogend contact maar zodra je een foto stuurt, slaan de oplichters toe. De ontvangen foto bewerken ze dan met AI en vervolgens proberen ze de zender te chanteren met de nepbeelden. ”Als je dit bedrag niet betaalt, zetten we het online”.
De cijfers
Het gebeurt helaas steeds vaker, terwijl het hartstikke strafbaar is. “Je mag niet zonder toestemming een naaktbeeld van iemand maken, ook niet als het door een computer of ai wordt gemaakt”, aldus Kira Esparbé Gasca van Helpwanted .
In 2024 ontving de hulplijn van het expertisebureau tegen online misbruik, Help Wanted van Offlimits, al 27 meldingen tegenover 9 meldingen in 2023. Vermoed wordt dat het probleem werkelijk nog veel groter is. Kira Esparbé Gasca: “Veel mensen melden het niet, omdat ze zich schamen. Of ze weten niet dat er een hulplijn is”.
Wat kan jij doen?
Help Wanted geeft het advies om de oplichter niet te betalen. Maar ook om niet met de persoon in kwestie af te spreken en vooral niet nog meer foto’s te sturen. Je komt anders alleen nog maar meer in de greep van de oplichter. Niet reageren is eigenlijk het beste dat je kan doen.
Wat je wel kan doen is de gebruiker blokkeren, melden bij het platform waarop je contact hebt gehad en aangifte doen bij de politie. Ook is het belangrijk dat je er met iemand over praat die je vertrouwt, zodat mensen weten dat dit speelt en je niet alleen blijft met deze last.
Impact van deze AI video’s
De snelle opkomst van AI maakt het steeds eenvoudiger om realistisch ogende nepvideo’s en foto’s te maken. De impact van deze beelden is enorm. Zelfs als de beelden nep zijn, voelen slachtoffers zich vaak gestrest, beschaamd en machteloos. Zoals Patricia Bolwerk van Stichting Stop Pesten Nu aangeeft: “Veel mensen kennen AI niet op deze manier en zien er het kwaad niet van in. Maar als je zo’n nepvideo van jezelf ontvangt, schrik je je natuurlijk helemaal rot.”
De ontwikkelingen op het gebied van AI gaan zo snel dat het een uitdaging is om deze situaties aan te pakken. Daarom is het extra belangrijk om het bespreekbaar te maken en de bewustwording te vergroten over de impact op de slachtoffers.
Jongeren voorlichten
In onze voorlichtingen besteden we daarom regelmatig aandacht aan de gevaren van deepfake en andere digitale risico’s. We maken deze onderwerpen bespreekbaar met leerlingen, scholen en ouders. Onze sprekers gebruiken actuele voorbeelden om jongeren te leren hoe ze kunnen omgaan met nepnieuws, sexting, cyberpesten en hun eigen privacy online.
Blijf op de hoogte en schrijf je in voor de nieuwsbrief.