De opmars van kunstmatige intelligentie (AI) is niet meer te stoppen. Tools als ChatGPT en andere generatieve AI-systemen worden massaal gebruikt door leerlingen. Huiswerk en werkstukken worden deels of volledig door AI gegenereerd. Het roept een fundamentele vraag op: worden leerlingen afhankelijk van AI? En zo ja, wat betekent dat voor hun ontwikkeling?
Van slimme hulp van AI naar luiheid
Kunstmatige intelligentie wordt vaak gepresenteerd als een handige assistent: een tool die helpt brainstormen, structureren of teksten verbeteren. Maar in de praktijk zien we dat veel jongeren AI gebruiken als vervanging van denkwerk. Waarom zelf worstelen met een vraagstuk als een chatbot het in enkele seconden voor je oplost?
Dat klinkt efficiënt, maar het is ook riskant. Het gevaar is dat leerlingen niet meer leren hoe ze tot antwoorden komen, maar alleen nog focussen op het antwoord zelf. En juist dat proces is essentieel voor kritisch denken, probleemoplossend vermogen en creatief leren.
Zoals recent ook werd besproken in een opiniestuk in Het Parool: de fixatie op cijfers en prestaties werkt AI-gebruik in de hand. Als het doel is om een goed cijfer te halen in plaats van iets te leren, dan wordt AI al snel een shortcut.
Wat vraagt dit van scholen en docenten?
Voor docenten en schoolleiders is dit een belangrijk moment van bezinning. De vraag is niet of AI invloed heeft, maar hoe je leerlingen ermee leert omgaan. Daarbij is niet het verbieden van kunstmatige intelligentie de oplossing, maar juist het begeleiden van leerlingen in slim en verantwoord gebruik. Kritisch leren omgaan met kunstmatige intelligentie is een onmisbare vaardigheid in dit digitale tijdperk en we voorspellen dat dit alleen nog maar zwaarder gaat wegen in de toekomst.
Bij Voorlichting op Scholen zien we deze worsteling dagelijks terug. Daarom geven we samen met Digiwijzer onderwijsprofessionals handvatten om kunstmatige intelligentie bespreekbaar te maken in de klas, maar ook om AI zelf efficiënt in te zetten. Want kunstmatige intelligentie is geen tijdelijke hype, het is hard op weg naar een vaste kracht in onze samenleving.
Meer weten over AI en digitale geletterdheid in de klas
Het begint allemaal bij de kennis van de leerkrachten. Wil je als schoolteam leren over verantwoord en kritisch AI-gebruik? Is er behoeften naar een op maat gemaakt protocol rondom AI met richtlijnen en regels voor medewerkers en/of leerlingen? Of ben je op zoek naar een training waarin de leerkracht zelf praktische tools krijgt om digitale geletterdheid te integreren in het vakgebied?
Ontdek hier het aanbod van Digiwijzer rondom AI.