Naast roken, alcohol en drugs, kan je ook verslaafd zijn aan neusspray. Volgens een onderzoek van NRC uit 2022 zijn er naar schatting wel tien- tot honderdduizenden mensen verslaafd aan neusspray. Wat begint als een hulpmiddel bij verkoudheid om een verstopte neus te verlichten, kan snel uitgroeien tot afhankelijkheid van neusspray. In eerste instantie lijkt dit onschuldig, maar is dat wel zo? Wij praten je bij over deze verslaving en de gevolgen voor de gezondheid.
Waarom is neusspray verslavend?
Misschien heb je wel eens neusspray gebruikt bij een verstopte neus. Het is een flesje met een verstuiver waarmee je in je neus spuit. Dit zorgt er vaak binnen enkele seconde voor dat je weer door je neus kunt ademen. Dit komt door het stofje Xylometazoline. Het stofje zorgt ervoor dat de bloedvaten in het neusslijmvlies vernauwen, waardoor de zwelling afneemt en de luchtwegen zich openen.
Bij regelmatig gebruik kan het neusslijmvlies gewend raken aan de werking van Xylometazoline. Na een week gaat het middel daarom averechts werken. In plaats van dat het de neus opent bij gebruik, zorgt het ervoor dat de neus verstopt raakt bij geen gebruik. Er ontstaat een vicieuze cirkel van sprayen en opzwellen, waardoor iemand niet meer kan stoppen met het gebruik van een neusspray. Dit heet het rebound-effect. Als je het middel meer dan 10 dagen achterelkaar gebruikt, kan je (of eigenlijk het slijmvlies in je neus) eigenlijk al niet meer zonder.
Neusspray kopen is gemakkelijk
Mensen die verslaafd zijn aan neusspray, voelen zich sterk afhankelijk van het middel. Ze gaan zonder flesje neusspray de deur niet uit en raken in paniek als ze het vergeten zijn of kwijtraken. Ze blijven maar flesjes kopen.
Neusspray met Xylometazoline kan je gewoon kopen bij de drogist. Er zijn diverse soorten. Zo is er neusspray met HCL 1 mg/ml Xylometazoline voor volwassenen en jeugd boven de 12 jaar, en neusspray met HCL 0,5 mg/ml Xylometazoline voor kinderen van 2 tot 12 jaar. Bij aankoop wordt er altijd gevraagd of de persoon in kwestie instructies over het middel wil. Je mag de aanbevolen dosis namelijk niet overschrijden, vooral niet bij kinderen en ouderen. Er wordt tevens geadviseerd na een week te stoppen met de neusspray. Of dat ook echt gebeurd is dus je eigen verantwoordelijkheid.
Gevolgen van een neussprayverslaving
Naast de grote kans op verslaving, kan door het vele gebruik van neusspray het neusslijmvlies beschadigd raken. Hierdoor krijg je een chronische ontstekingsreactie, dat is niet alleen pijnlijk maar het maakt je ook vatbaarder voor bacteriën en virussen.
Afkicken van neusspray
Volgens De Afkickkliniek Wijzer kan je binnen een week afkicken van deze verslaving. Wanneer je cold turkey (in 1 keer) stopt, zal de neus een week lang vanwege het rebound-effect verstopt raken. Hierna stabiliseert het slijmvlies in de neus en verdwijnen de afkickverschijnselen. De afkickverschijnselen zijn bijvoorbeeld de drang om veel te niezen, een loopneus, moeite met ademen, een pijnlijke keel, hoofdpijn en paniek- of angstaanvallen.