Hoe ga je om met de mentale gezondheid van jongeren in de pubertijd?
Hoe was jij als puber? Misschien kan je je die tijd nog goed herinneren. Jongeren ondergaan in slechts een paar jaar veel ingrijpende fysieke, emotionele en sociale veranderingen. Deze puberteit brengt vaak een hoop uitdagingen met zich mee op het gebied van mentale gezondheid. Het begrijpen en ondersteunen van jongeren in deze fase van hun leven is essentieel om hen een goede basis te bieden voor de toekomst.
De Corona pandemie en jongeren
Mentale problemen onder jongeren zijn de afgelopen jaren fors gestegen. Uit onderzoek blijkt dat dit vooral in het laatste kwartaal van 2020 is ontstaan. Dat is niet gek met de maatregelen die golden vanwege de Corona pandemie. Jongeren zaten veel thuis en hadden weinig contact met leeftijdsgenoten. Dit wakkerde mentale problemen aan als psychische klachten, stress over studieachterstanden, eenzaamheid en zelfs zelfmoordgedachten. Dit was in de periode ná de Coronatijd niet gelijk opgelost. Zo schrijft RTL Nieuws dat de Coronacrisis de belangrijke vormende jaren voor kinderen totaal verstoord heeft. Naast een verminderde mentale gezondheid, is er ook een achterstand in sociale vaardigheden. Jongeren zijn meer onverschillig en er ontstaan makkelijker ruzies.
Sociale media en de invloed op mentale gezondheid
Overmatig gebruik van sociale media is eerder in dit onderzoek in verband gebracht met verhoogde niveaus van angst en depressie. Jongeren en jongvolwassenen zijn hier meer vatbaar voor omdat zij vaker online te vinden zijn. Negatieve vergelijkingen, cyberpesten en de constante druk om ‘perfecte’ levens te leiden, kunnen grote impact maken op de mentale gezondheid. Wij komen helaas vaak jongeren tegen die het gevoel hebben niet goed genoeg te zijn of zelfs nergens trots op kunnen zijn. Het “perfecte” plaatje en de invloed van online beelden hebben hierbij vaak een belangrijk aandeel.
Daarnaast horen wij veel over late-night scrolling, dit is het gebruik van een scherm (zoals een telefoon of tablet) s ’nachts, vaak vlak voor het slapen gaan. Niet alleen het blauwe licht van het scherm heeft een negatieve invloed op de natuurlijke slaapcyclus, ook het niet kunnen stoppen met scrollen veroorzaakt problemen. Denk aan disbalans door slaaptekort.
Voldoende sporten en bewegen
Naast dat voldoende beweging goed is voor je lichaam, is het ook goed voor je mentale gezondheid. Dit geld voor volwassenen maar ook voor jongeren en kinderen. Het is zelfs wetenschappelijk bewezen dat er tijdens het sporten allerlei ‘gelukshormonen’ vrijkomen zoals endorfine, serotonine en dopamine. In het geval van een teamsport als voetbal, hockey en basketbal, voelen jongeren zich onderdeel van een groep. Vaak ontstaan hier vriendschappen door het wekelijkse contact. Ook het leren omgaan met gevoelens als teleurstelling en succes worden getraind met sporten. Daarnaast heeft voldoende sporten en bewegen een positief effect op het zelfbeeld! Dit kan helpen tegen angst en depressiviteit.
Hoe ga je als ouder om met mentale gezondheid van jongeren?
Om als ouder bij te dragen aan de mentale gezondheid van een kind, is steun erg belangrijk. Die kan je onder andere bieden door goede communicatie. Leer luisteren. Boos gedrag kan bijvoorbeeld wijzen op slaapproblemen, angst of moeilijkheden op school. Geduld en begrip is van groot belang in de communicatie met een (pre)puber. Moedig open gesprekken aan en creëer een omgeving waarin het kind zich veilig voelt om over zijn/haar emoties te praten. Luister zonder oordeel en valideer hun gevoelens.
Daarnaast is er Groeitaal. Deze manier van communiceren is positief en gericht op groeien. Het gaat er dus om dat je het groeiproces prijst, fouten niet afkeurt maar deze juist ziet als leermogelijkheden. Open zijn over je eigen fouten als ouder, laat zien dat risico’s nemen en fouten maken erbij hoort. Dit kan het zelfvertrouwen van jongeren een flinke boost geven.
Maar we geven hierbij wel een belangrijke sidenote. Het niet is voor elke jongere of gezin mogelijk om over mentale gezondheid open over te kunnen praten. Denk bijvoorbeeld aan situaties waarin een jongere zich schaamt, zich niet gehoord voelt, of wanneer ouders zelf met lastige situaties te maken hebben gehad. Bespreek daarom ook waar een jongere terecht kan buiten het gezin. Vertrouwenspersonen kunnen verschillende volwassen mensen zijn zoals familieleden of vrienden, maar ook de vertrouwenspersoon op school.
Voorlichting over mentale gezondheid
Daarom introduceren we een nieuwe voorlichting Mentale gezondheid. Voor ons geen nieuw thema, we gaan immers in veel voorlichtingen in op aspecten van mentale gezondheid. Maar door de voorlichting als los thema te introduceren kunnen we er nog dieper en specifieker op ingaan. Samen gaan we het gesprek aan en vergroten we de mentale weerbaarheid en gezondheid!