Het internet kan soms een vervelende plek zijn. Er is een wereld waar de meeste mensen weinig tot niks over (willen) weten. Wraakporno, haat, naaktfoto’s van minderjarigen, exposen, bedreigingen en nog veel meer ellende komt voorbij op Telegram. Leuk is het absoluut niet, maar we vinden het toch belangrijk om licht te schijnen op dit onderwerp.
Telegram en WhatsApp: wat is het verschil?
Telegram, misschien heb je er nog nooit van gehoord of weet je niet wat het precies is. Toch telt de app in 2022 ruim 1,6 miljoen Nederlandse gebruikers. Dit betekent dat ongeveer 1 op de 10 burgers Telegram gebruikt. Sterker nog; 600.000 van deze gebruikers is dagelijks op de app te vinden.
De chatapp Telegram lijkt een beetje op het populaire WhatsApp. Er zijn wel een aantal verschillen. Op WhatsApp is de maximale grote van een groepsapp 1024 deelnemers. Op Telegram kan een chat wel 200.000 groepsleden hebben én je kan kanalen oprichten zoals op Youtube. Daarnaast heeft Telegram veel meer privacy mogelijkheden dan WhatsApp. Zo kun je berichten spoorloos verwijderen en al je gegevens onzichtbaar maken. Je kan zelfs een account aanmaken zónder telefoonnummer. Het apparaat waarop je de app downloadt, heeft niet eens meer een SIM-kaart nodig. Dat is bij WhatsApp niet mogelijk.
Daarnaast kan je op Telegram ‘geheime-chats’ aanmaken. De berichten in die versleutelde chats kunnen dan niet afgeluisterd of bekeken worden door de politie als daar aanleiding naar is. Daardoor wordt Telegram veel gebruikt voor illegale en louche praktijken.
Wraakporno + Doxing = Exposen
Criminele zaken als wapenhandel, document vervalsingen, cybercriminaliteit en drugsdeals spelen zich af op Telegram. Ook wraakporno komt veel voor op de app. Volgens het Nederlands Jeugdinstituut is wraakporno het online plaatsen van expliciet seksueel getint beeldmateriaal om iemand publiekelijk te vernederen of ‘wraak’ te nemen op de persoon.
Vaak worden de beelden gedeeld met de naam, toenaam en andere persoonlijke (contact) gegevens. Dit heet doxing en hoort bij het exposen van het slachtoffer. En nee, het gebeurt niet alleen bij volwassenen. Ook minderjarige meisjes worden slachtoffer, dit valt onder kinderporno.
Met de mogelijkheid om enorme groepchats aan te maken op Telegram, kan je je voorstellen dat dit uit de hand loopt. Er bestaan zelfs grote groepen op Telegram die enkel dienen voor het exposen van vrouwen (en meisjes). Het gaat soms om duizenden berichten per dag. Om bij bepaalde groepen te mogen, moeten nieuwe deelnemers zelfs betalen.
Volgens NOS zijn er recent een aantal van deze grote wraakporno groepen verdwenen. Gelukkig maar. Of toch niet? NOS laat ook weten dat het nog moet blijken of de groepen permanent uit de lucht zijn. In het verleden zijn namelijk vaker groepen verdwenen, die daarna opnieuw werden opgericht en in korte tijd weer duizenden leden hadden.
Gevolgen voor slachtoffers
De slachtoffers van wraakporno zijn voornamelijk vrouwen en meisjes. Naast dat het onwijs vervelend is dat er zulke gevoelige informatie van het slachtoffer rondgaat, wordt er vaak gehandeld. Hiermee bedoelen we dat de vernedering verdergaat dan online exposed worden voor duizenden vreemden. Slachtoffers worden gebeld en krijgen anonieme berichten. De online stalking kan maanden aanhouden. Soms wordt naast het telefoonnummer, ook de woonplaats of het adres gedeeld van het slachtoffer.
Ook afpersing met naaktfoto’s, oftewel sextortion, komt veel voor. Slachtoffers dienen te betalen (of erger), anders worden ze via Telegram exposed. Het gaat vaak om grote bedragen.
Hulp
Ben jij een slachtoffer van wraakporno, doxing, sextortion of ben je exposed in een Telegram groep? Verzamel bewijs en neem contact op met de politie. Je kan ook altijd terecht bij Helpwanted voor praktische hulp of persoonlijk advies.
Het bewust zijn van dit soort online gevaren kan slachtoffers voorkomen. Wij geven voorlichting over deze kant van het internet aan ouders, docenten en leerlingen. Neem bij interesse contact met ons op.