Sinds de sluiting van scholen en het verzoek aan iedereen om zo veel mogelijk thuis te blijven, neemt het mediagebruik toe. Een forse stijging zien we vooral bij de kinderen die meer achter het scherm van hun televisie, telefoon, tablet of computer zitten. Als deze ‘schermtijd’ lang duurt, dan is dit simpelweg niet gezond. Verder is het belangrijk aandacht te geven aan de inhoud en de verdeling van het mediagebruik.
In de huidige situatie lopen veel verschillende bezigheden thuis door elkaar. Zo doen kinderen (digitaal) schoolwerk, zoeken ze sociale interactie met vriendjes of opa/oma en hebben ze meer vrije tijd waarin ze zich willen vermaken. Hoe ga je hier als ouders of verzorgers goed mee om? Wij hebben hieronder 5 goede tips verzameld die je hierbij kunnen helpen. Sommige tips gelden voor kinderen van alle leeftijden, andere meer voor jonge kinderen of juist voor pubers.
Tip 1: Bedenk goed hoe lang en wanneer we in huis beeldschermen willen gebruiken
Bepaal als ouder, het liefst samen met je kind, hoe lang én wanneer op de dag jouw kind media mag en kan gebruiken. Maak eventueel ook samen met je partner afspraken over het mediagebruik. Als je zelf ook met de laptop of tablet moet werken, stel dan jouw werktijden af op de schermtijden van je kind.
Breng structuur aan in de hele dag en bepaal zelf wanneer welke vorm van mediagebruik is toegestaan. Je moet hierbij een duidelijk onderscheid maken tussen mediagebruik voor school en mediagebruik voor andere doeleinden. Plan ook alvast genoeg tijd in voor juist activiteiten zonder mediagebruik. In de tuin spelen, meehelpen in het huishouden, thuis sporten of bijvoorbeeld knutselen.
Als je meerdere kinderen hebt en niet genoeg schermen voor iedereen, kijk dan of er mogelijkheden zijn om schermen met elkaar te delen. Laat je kinderen samen een rooster maken, waarbij ze allemaal evenveel schermtijd hebben.
Tip 2: Steun kinderen bij het mediagebruik
Als je eenmaal duidelijke afspraken hebt gemaakt over wie wanneer welke media mag gebruiken, dan is de volgende stap om de afspraken zo goed mogelijk na te komen. Voor jonge kinderen is dat vaak lastig. Zij zullen de regels nog niet precies begrijpen en weten niet wat er precies van hen wordt verwacht. Ook hebben zij meer moeite met focussen, houd daar rekening mee. Het is noodzakelijk om je jonge kind hier bij te helpen en dit ook te blijven herhalen.
– Kinderen vanaf 6 jaar
Met kinderen vanaf ongeveer zes jaar is het makkelijker om deze afspraken te maken en te bespreken over wat van hen verwacht wordt. Ze snappen ook beter dat ze nu voor school aan de slag moeten met opdrachten en lessen. Het kan erg goed helpen om kinderen een apart hoekje te geven, met eigen tafel of bureau, waar ze hun schooltaken kunnen uitvoeren.
– Kinderen vanaf 12 jaar
Bij scholieren in het voortgezet onderwijs is het belangrijk dat ze een goede zithouding aannemen bij het thuiswerken. Een eigen bureau en stoel is ideaal. Een koptelefoon kan goed helpen als ze met anderen online of telefonisch moeten overleggen, ze zijn dan automatisch veel meer gefocust.
Tip 3: Probeer media regelmatig samen te gebruiken
Door samen televisie te kijken of een computerspelletje te doen, kun je direct op je kind reageren. Je kunt uitleg geven, je kind stimuleren om mee te doen of voor troost of afleiding zorgen wanneer dat nodig is. Samen media gebruiken is ook een goede manier om te weten waar je kind mee bezig is en wie of wat hij online tegenkomt. Het versterkt de band tussen kinderen en hun ouders. Bovendien leren kinderen hierdoor hun eigen voorkeuren te herkennen.
Er ontstaan steeds meer initiatieven vanuit kinderen zelf, zoals WhatsApp-groepen die gebruikt worden om elkaar te bellen of sessies met de app Houseparty om samen een spelletje te spelen. Misschien weet jouw kind al dat zulke pagina’s er zijn, vraag er daarom ook naar en bekijk deze samen.
Tip 4: Kies zorgvuldig de geschikte media
In deze periode is het niet altijd mogelijk om samen met je kind media te gebruiken. Bovendien zijn oudere kinderen en vooral pubers gewend om zelf te bepalen wat ze leuk en interessant vinden. Toch is het nuttig om met kinderen open te communiceren over wat geschikte mediakanalen zijn. Maak daarom ook samen met je partner en je kind afspraken over het gebruik van media: wat voor soort filmpjes, websites, programma’s of spelletjes wel of niet geschikt zijn en hoe ze daarop kunnen reageren.
Bij jongere kinderen is het uiteraard verstandig om te kiezen voor apps, filmpjes of media die je al kent. Zo voorkom je dat je kind in aanraking komt met ongeschikte media. Goed om te weten: jonge kinderen vinden het juist ook prettig om dingen te zien of spelletjes te spelen die ze al kennen.
Bij middelbare scholieren is het lastiger om te bepalen wat ze wel of niet moeten zien of doen. Accepteer dat ze in deze levensfase een voorkeur hebben voor spanning, sensatie en horror. Wees daarin geïnteresseerd en laat je kind zelf vertellen waarom dat fascineert. Grote kans dat ze daardoor wat kritischer op hun eigen mediagedrag worden. Houd uiteraard wel de leeftijdsindicaties in de gaten.
Tip 5: Houd het gezond en voorkom verslaving
Houd in de gaten hoe lang en waarvoor iedereen media gebruikt. Als geheugensteuntje, voor je kind en voor jezelf, kun je bijvoorbeeld het alarm op je mobiele telefoon gebruiken om de afgesproken tijd in de gaten te houden. Het is ook verstandig om een uur voor het slapen te stoppen met mediagebruik, vanwege de vele prikkels en het blauwe licht waardoor in slaap vallen wordt verstoord.
Laat kinderen ook niet te veel informatie over corona opzoeken en zorg dat ze ook afleiding hebben met leuke of spannende films en series. Wat hier ook goed tegen helpt is gewoon het aanhouden van een normaal dagritme. Op tijd naar bed, normale tijd opstaan in de ochtend, zoveel mogelijk naar buiten (volgens de regels natuurlijk) en in beweging blijven.
Lees ook ons artikel met tips om gameverslaving te voorkomen, wat we eerder al schreven. Verder is goed om te lezen over hoe de stijging van schermtijden ook invloed heeft op onze ogen.