Het wordt zelfs wel een ware diabetescrisis genoemd. Artsen signaleren dat diabetes type 2 steeds vaker bij kinderen en jongeren voorkomt en dat is een groot probleem. Als een ziekte zoals deze zich op jonge leeftijd al voordoet, liggen er nare gevolgen te wachten.
Wat is diabetes, ofwel suikerziekte?
Diabetes, ook wel suikerziekte genoemd, is een chronische aandoening. Dit betekent dat diabetes langdurig is en dat het in principe niet volledig kan worden genezen. Er is vaak verwarring over wat de term diabetes precies inhoudt. De aandoening beïnvloedt hoe je lichaam voedsel verwerkt. Wanneer je eet wordt voedsel afgebroken tot glucose, een vorm van suiker die na vertering in het bloed terechtkomt. Als reactie maakt de alvleesklier insuline aan. Deze insuline helpt bij het opnemen van glucose waardoor het kan worden omgezet in energie.
Bij mensen met diabetes zijn er problemen met het produceren van deze insuline. Ook kan het probleem liggen bij de werking ervan of beide. Deze complicaties zorgen voor een verhoogd niveau van glucose in de bloedbaan, dit heet hyperglycemie. Hyperglycemie kan leiden tot ernstige dorst, vaak plassen, vermoeidheid, wazig zicht, frequente infecties en langzame genezing van wonden.
Het verschil tussen diabetes type 1 en type 2
Diabetes, of suikerziekte, kent verschillende vormen:
Diabetes type 1: Dit is een vorm van diabetes waarbij het immuunsysteem de cellen die insuline produceren in de alvleesklier, aanvalt en vernietigt. Het lichaam maakt dan geen insuline aan. Het is een auto-immuunziekte en kan in sommige gevallen erfelijk zijn. Hoewel diabetes type 1 vaak op relatief jonge leeftijd wordt ontdekt, kan deze aanval op elk moment in het leven plaatsvinden.
Diabetes Type 2: Dit is de meest voorkomende vorm van diabetes. Hierbij reageert het lichaam niet goed of amper op insuline. Het kan ook voorkomen dat het lichaam niet genoeg insuline maakt om de suikergehaltes normaal te houden. Dit kan komen door de uitputting van de cellen die insuline maken, waardoor de bloedsuikerspiegel verhoogd blijft. Diabetes type 2 ontwikkelt zich meestal bij volwassenen, maar wordt steeds vaker ook bij kinderen en jongeren vastgesteld. Dit komt als gevolg van stijgende obesitaspercentages, oftewel, overgewicht.
Diabetes en obesitas: experts aan het woord
Bij obesitas is er sprake van een abnormale of overmatige ophoping van lichaamsvet. Het kan worden vastgesteld aan de hand van de body mass index (BMI). Dit is de verhouding tussen lengte en gewicht. Leeftijd speelt hierin ook een (mindere) rol. Jouw BMI bereken je hier. Bij een BMI van 30 of hoger heb je (ernstig) overgewicht en kom je in aanmerking voor de diagnose obesitas.
Er is een sterke link tussen obesitas en het ontwikkelen van diabetes type 2. “Ik zie steeds vaker kinderen en jongeren op de poli met overgewicht die al diabetes type 2 hebben, of dicht tegen die grens aanzitten. Dat de ziekte al op zo’n jonge leeftijd voorkomt, betekent dat is er iets goed mis is in onze samenleving”, meldt Felix Kreier (kinderarts) aan het Diabetes Fonds. Erica van den Akker (kinderarts-endocrinoloog) vult aan: “Door de jaren heen zie ik steeds meer kinderen en jongeren met obesitas op het spreekuur met diabetes type 2 of die in een voorfase zitten om de ziekte te krijgen. De jongste met een voorstadium was nog maar vijf jaar oud.”
Gezondheidsschade door diabetes type 2
Geschokte experts dus. Dat is ook niet zo gek als je de lijst met mogelijke complicaties doorneemt. De ziekte is namelijk vaak het begin van allerlei andere gezondheidsproblemen. Zeker de helft van de mensen met diabetes krijgt te maken met vervelende complicaties. Bij jongeren is het zelfs nog ernstiger dan bij volwassenen. Dit omdat complicaties als schade aan nieren, ogen en zenuwen op jongere leeftijd al kunnen optreden. Hoe jonger een kind de diagnose krijgt, hoe groter de kans op blijvende complicaties waarmee geleefd moet leren worden.
Er kan soms best luchtig worden gedaan over suikerziekte, maar diabetes is een ernstige medische aandoening die enorme invloed heeft op het dagelijks leven. En hoewel er medicatie bestaat om de bloedsuikerspiegel te reguleren en daarmee sommige symptomen te verlichten, is dit ook niet zonder risico’s. Denk aan een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, nier- en leverproblemen en maag-darmklachten. In diabetes type 2 bij kinderen, wordt de nadruk meestal gelegd op dieet, lichaamsbeweging en leefstijlveranderingen.
Ongezond leven
Ruim de helft van de volwassenen in Nederland heeft overgewicht. en dit is bij 1 op de 8 kinderen ook het geval. Er wordt veel ongezond voedsel geproduceerd én geconsumeerd. Door de grote hoeveelheid suiker die wordt toegevoegd in supermarktproducten, lijken we eraan gewend te zijn geworden. Natuurlijk en gezond voedsel valt daardoor bij veel jongeren niet in de smaak. Daarnaast is gezond eten vaak duurder dan bijvoorbeeld junkfood.
Er is ook een vermoeden dat het digitale tijdperk een rol speelt in de toename van overgewicht. We zitten veel meer dan dat we bewegen. Denk aan de televisie, de tablet, de telefoon en gameconsoles.
We leven in een wereld vol ongezonde verleidingen die het voor kinderen en jongeren moeilijk maken om gezond op te groeien.
Gezonde tips en meer
Kinderen en jongeren kunnen best wat begeleiding gebruiken betreft gezond leven. Wij dragen ons steentje hierin bij door het geven van voorlichting. Zo bieden wij de voorlichting Voeding en Leefstijl aan, waarbij we dieper ingaan op gezond eten en beweging. Ook hebben we voorlichtingen als Verantwoord gamen en Social media, waarbij we het onder andere hebben over schermtijd en lichaamshouding.
Natuurlijk zijn niet alleen kinderen verantwoordelijk voor het leiden van een gezond leven. Ook ouders dienen geïnformeerd te worden. Lees hier meer over onze ouderavonden.