In de huidige maatschappij wordt veel van ons gevraagd en verwacht. We leven in een zogeheten ‘prestatiemaatschappij’ waarin prestaties altijd meetbaar en zichtbaar zijn. Veel jongeren zouden last hebben van deze prestatiedruk. Ze moeten namelijk altijd goed presteren, perfecte cijfers binnenslepen en uiteindelijk een goed betaalde baan vinden. Dit kan leiden tot veel psychische of lichamelijke klachten. Met op de loer, een burn-out. Maar hoe ontstaat deze druk eigenlijk?
Het ontstaan van prestatiedruk
Ruim de helft van de jongeren ervaart regelmatig druk om te kunnen voldoen aan hun eigen verwachtingen. Niet alleen hun eigen verwachtingen spelen hier een rol in, maar ook de verwachtingen van ouders en vanuit de maatschappij. Voldoe je niet aan de verwachting of de eis, dan is dat vaak een teleurstelling. Maar liefst 45% van de jongeren geeft aan last te hebben van deze maatschappelijke druk. Bijvoorbeeld het halen van de beste cijfers op school, het goed kunnen zijn in meerdere activiteiten, doorstuderen tot je alles eruit hebt gehaald en uiteindelijk een goed betaalde baan vinden. Het kan en moet altijd beter, sneller en meer zijn. Hierdoor staan hun hersenen constant ‘aan’ en ervaren ze druk om te presteren. Het ervaren van deze prestatiedruk begint al bij kinderen van jonge leeftijd.
De invloed van social media op prestatiedruk
Dit ideale plaatje wordt grotendeels gevoed en versterkt door social media. Social media biedt ons de kans om deel te nemen aan een maakbare wereld waar slechte dagen haast niet voor komen en de zon altijd schijnt. Een ander heeft het altijd beter voor elkaar; een betere studie, een betere baan of meer geld. Met als gevolg dat je je al snel onzeker kunt voelen. Hierdoor leggen jongeren meer druk op zichzelf omdat ze zich willen conformeren aan dit ‘ideaalplaatje’. De vraag doet zich dan bijvoorbeeld voor of een jongere wilt doorsturen omdat ze de studie echt zo leuk vinden of omdat ze gewoon graag willen voldoen aan de verwachtingen van de maatschappij.
Zorgen om mentale gezondheid
Een hoge presentatiedruk kan serieuze gevolgen hebben. Een onderzoek van het Amsterdam UMC toont aan dat één op de zeven jongeren last heeft van psychische klachten als gevolg van prestatiedruk. Één op de twaalf geeft aan dat het hen zelfs beperkt in hun dagelijks leven. Het onderzoek is gedaan in de opdracht van twintig verschillende gezondheidsfondsen. Zij geven aan zich zorgen te maken over het stigma dat heerst op het praten over psychische klachten. Volgens hen ervaren jongeren veel stress door de druk die ze ervaren vanuit school, de maatschappij en vanuit de thuissituatie.
In onze voorlichtingen over social media besteden we extra aandacht aan de mentale gezondheid van jongeren. We streven naar het creëren van een fijne en veilige sfeer waarin we met elkaar in gesprek kunnen gaan over verantwoord social media gebruik en de mogelijke gevolgen hiervan. Deze voorlichting bieden we aan op het basis- en middelbare onderwijs waarin de inhoud zich aangepast naar het niveau van de doelgroep.