Instagram en Facebook willen topless verbod opheffen voor meer inclusiviteit
Foto’s van topless vrouwen zijn verboden op verschillende social media kanalen. Meta, het grote bedrijf achter Instagram en Facebook, lijkt dat nu te willen veranderen. De aanleiding hiervoor zijn twee zaken waarin Facebook geposte foto’s van mensen met een ontbloot bovenlijf verwijderde. Die gevallen zijn inmiddels herroepen. Maar het leidt ook tot nieuwe inzichten. De adviesraad van Meta adviseert nu om online naaktheid onder volwassenen meer inclusief te maken en te laten voldoen aan mensenrechten. Meta lijkt het topless verbod daarom te willen opheffen. Wat betekent dat voor online naaktbeelden en (jonge) gebruikers van deze platformen?
Gelijkheid in naaktbeelden
Het opheffen van een topless verbod heeft enerzijds positieve gevolgen. Zo hebben mensen meer vrijheid om te kiezen wat ze online willen delen. Nu mogen enkel mannen beelden van zichzelf met ontbloot bovenlichaam posten. Met het opheffen van het topless verbod zouden ook anderen dit type beeld mogen posten. Dat zou een belangrijke stap in de richting van seksuele emancipatie en mensenrechten zijn, omdat er dan meer gelijkheid en inclusiviteit zou zijn. Het geeft alle volwassenen de vrijheid om hun eigen lichaam te presenteren zoals zij dat willen, zonder bang te hoeven zijn voor censuur of discriminatie.
Daarnaast biedt het mogelijkheden om bodypositivity of menselijkheid op een ‘nieuw’ vlak uit te kunnen dragen. Denk bijvoorbeeld aan de verschillen tussen (boven)lichamen. Dat kan een omarming en tentoonstelling van diversiteit aan lichamen opleveren. Daarnaast zou het bijvoorbeeld mogelijk worden om natuurlijke functies als borst voeden te tonen. Facebook en Instagram verwijderen deze foto’s nu nog wel.
Naakt tot op zekere hoogte
Het zou echter niet betekenen dat Meta alle vormen van naaktheid toestaat op de platformen. Meta zou het tonen van ontblote bovenlichamen wél toestaan. Maar dit geldt niet voor volledig geposeerdere naaktbeelden. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het beleid van Facebook. Het tonen van seksuele handelingen, geslachtsdelen of naakte billen is dan ook niet toegestaan. Daarnaast blijft het direct en indirect aanbieden, aansporen tot, of hinten op seksuele handelingen of diensten verboden. Dit geldt voor zowel beeld als tekst. In de aanbevelingen voor gebruikers van de platformen staat bovendien dat gebruikers content zouden moeten plaatsen dat voor een breed publiek geschikt zou moeten zijn. Daarmee zou Meta alleen naaktheid van het bovenlichaam toestaan.
Volgens het beleid gelden er strenge regels omtrent naaktcontent om bepaalde publieksgroepen te beschermen. Voorbeelden daarvan zijn mensen die het niet willen zien vanwege bijvoorbeeld hun culturele achtergrond of leeftijd. Naaktbeelden van kinderen worden volgens het beleid van Meta ten alle tijden verwijderd om hen te beschermen. Daarnaast worden foto’s van kinderen in zwemkleding of met weinig kleding aan verwijderd. Meta verwijderd deze content om te voorkomen dat anderen misbruik maken van deze content. Door bepaalde typen volwassen naaktbeelden en (naakt)beelden van kinderen te verwijderen wil Meta gebruikers beschermen.
Nadelen van opheffen topless verbod
Het einde van het topless verbod op sociale media kan ook minder prettige gevolgen hebben. Zo zal er waarschijnlijk een grotere hoeveelheid naaktheid te zien zijn op sociale media. Sommigen zullen dit als ongepast of storend ervaren.
Daarnaast kan het tonen van meer naaktbeelden bijdragen aan een bepaald ideaalbeeld. Er zou daarmee ook het tegenovergestelde van inclusiviteit kunnen worden bereikt. Denk bijvoorbeeld aan ‘het ideale bovenlijf’ dat als modebeeld kan worden neergezet. Dit zou kunnen leiden tot onzekerheid en verminderde aandacht voor diversiteit.
Veiligheid voor kinderen en jongeren online
Het opheffen van een topless verbod heeft ook gevolgen voor de jongere gebruikers van deze platformen. De adviesraad van Meta benadrukt dat het gaat om ‘volwassen naaktheid’. Jonge gebruikers zouden deze content in theorie dan ook niet moeten kunnen zien. Zij krijgen, zoals nu het geval is, een afgeschermd, zwart beeld met een tekst ‘volwassen content’ te zien. Desalniettemin betekent dit niet dat kinderen en jongeren geen enkel naaktbeeld kunnen zien. Er wordt dagelijks zoveel content gepost dat Meta het onmogelijk allemaal direct kan controleren en afschermen. Daarmee lopen kinderen en jongeren het risico om omgevraagd met meer naaktbeelden te worden geconfronteerd.
Bovendien wordt iets ‘privé’ normaler om te delen met anderen. Jonge gebruikers zullen daardoor wellicht sneller geneigd zijn zelf dit soort foto’s te maken en te plaatsen. Daar krijgen ze later misschien spijt van. Ook zouden ze een groter risico lopen op sextortion wanneer ze zelf dit soort beelden posten. Jongeren (en volwassenen) zouden kunnen worden afgeperst met hun eigen ‘naaktbeelden’, als ze deze online posten. Dat risico geldt ook voor een afgeschermd account.
Het plaatsen, bezitten en delen van naakte/gedeeltelijk naakte beelden van minderjarigen is ten alle tijden verboden. Toch zijn veel jongeren zich hier niet bewust van. Het is dan ook erg belangrijk om jongeren kennis, weerbaarheid en reflectie op online veiligheid en nieuwe ontwikkelingen bij te brengen. De voorlichtingen Social media en Seks kunnen hieraan bijdragen.